Verduidelijking van de verboden en toegelaten werken voor jongeren & stagiairs

Koninklijk besluit van 22 mei 2019 tot wijziging van titel 3 betreffende jongeren op het werk en titel 4 betreffende stagiairs van boek X van de codex over het welzijn op het werk. Dit KB treedt in werking 10 dagen na publicatie in het B.S., dit is op 30 juni 2019.

3 doelstellingen

Dit KB brengt wijzigingen aan in de codex betreffende jongeren en stagiairs. Het KB heeft drie doelstellingen:

het verbod op gevaarlijke arbeid en de afwijkingen erop verduidelijken;
de bijlage van gevaarlijke stoffen en verboden activiteiten voor jongeren up to daten
het gezondheidstoezicht voor stagiairs verduidelijken i.v.m. beeldschermwerk.

Duidelijkere bepalingen i.v.m. verboden arbeid voor jongeren

Waar het voorheen mogelijk was jongeren bloot te stellen aan de chemische agentia bedoeld in punt A.3, c) van de bijlage X.3-1, waarbij het onmogelijk was door analyse vast te stellen of de grenswaarden voortdurend werden nageleefd. De arbeid waarbij jongeren aan de in dit punt opgesomde chemische agentia worden blootsteld, zoals lood, kwik, fluor en benzeen, wordt nu volledig verboden en vervangen door een verbod op lood, zijn verbindingen en legeringen, voor zover deze agentia door het menselijk organisme kunnen worden opgenomen. Ook asbest wordt toegevoegd aan dit lijstje, onder punt A.3 van bijlage X.3-1. Artikel X.3-9 met de omslachtige procedure voor de vaststelling van de voortdurende naleving van de grenswaarde met erkenning van het arbeidsproces door de Minister, wordt volledig opgeheven.

De chemische agentia bedoeld in punt A.3, c) van de bijlage X.3-1 worden vervangen door "lood, zijn verbindingen en legeringen, voor zover deze agentia door het menselijk organisme kunnen worden opgenomen". In de lijst van arbeid met gevaarlijke machines (punt B16 van bijlage X.3-1) wordt uitgebreid met landbouwmachines. Activiteiten die niet meer voorkomen, zoals schilderwerk waarbij gebruik wordt gemaakt van loodwit (punt B19) en lokalen waar werkzaamheden worden verricht die een risico inhouden van contact met cyaanwaterstofzuur (C2), worden verwijderd uit de bijlage X.3-1.

Algemene uitzondering op verboden werken door studenten-werknemers

De uitzonderingen op de verboden arbeid voor studenten-werknemers tewerkgesteld in het kader van een arbeidsovereenkomst voor tewerkstelling van studenten wordt herzien. Artikel X.3-11 dat uitzonderingen gaf aan studenten-werknemers die minstens 18 jaar oud waren mochten in het kader van hun studierichting gemotoriseerde transportwerktuigen besturen, wordt volledig vervangen door een nieuw artikel. In dit nieuwe artikel wordt eerst een algemene uitzondering op alle verboden werken voor jongeren ingevoerd. Dit echter op basis van 4 voorwaarden.

Ten eerste geldt deze uitzondering enkel voor studenten-werknemers die minstens 18 jaar oud zijn.
En dat dit in het kader van hun studierichting dient te gebeuren.
Als derde voorwaarde wordt er gevraagd naar het advies van het comité en de bevoegde preventieadviseur.
Tenslotte is er een 4e voorwaarde, die in feite uit meerdere acties bestaat.
- Logischerwijze dient er eerst een risicoanalyse uitgevoerd te worden waarbij de werkgever voor elk risico de voor de betrokken jongere passende maatregelen treft.
- De werkgever moet vervolgens zich ervan vergewissen dat deze preventiemaatregelen effectief zijn en moet deze door een lid van de hiërarchische lijn laten controleren.
- Tenslotte ziet de werkgever er op toe dat de activiteiten enkel kunnen plaatsvinden in het bijzijn van een ervaren werknemer.

Uitzonderingen voor het besturen van pallettrucks en transpaletten door studenten

Wat betreft het bedienen van gemotoriseerde toestellen, wordt eerst de definitie van het soort werken licht aangepast. Verdwenen zijn het meerijden op een speciaal ingerichte op het chassis bevestigde of meestijgende bestuurdersplaats. Toegevoegd wordt het laden en lossen van vrachtwagens en de organisatie van evenementen. Wat het type gemotoriseerde toestellen betreft, was het voorheen gericht op niet-stapelende gemotoriseerde transportwerktuigen met geringe hefhoogte. Vandaag wordt het gebruik van platformtrucks of transpaletten toegelaten aan studenten-werknemers van min. 18 jaar.

Onder Platformtruck wordt verstaan: een transportwerktuig waarbij de last op een vast platform of op een andere niet-hefbare inrichting wordt vervoerd.
En onder transpallet: een pallettruck, d.w.z. een toestel dat de last op een hoogte heft die juist voldoende is om deze last vrij te kunnen vervoeren en die uitgerust is met een gesteunde vork voor het vervoer van palletten.

De vroegere voorwaarden blijven bijna volledig gelijk: beperkte snelheid tot 6 km/u voor meelopende bestuurder en 16km/u voor meerijdende bestuurder; dodemansysteem op de bedieningsorganen; bedienaars met voldoende zin voor verantwoordelijkheid, adequate opleiding en advies van comité en preventieadviseur. Alleen wordt er opnieuw hier een extra voorwaarde aan toegevoegd gelijk is aan de 4e voorwaarde bij de algemene uitzondering: risicoanalyse, passende maatregelen voor de jongeren, effectieve maatregelen, controle door HL en begeleiding door ervaren werknemer.

Wat de uitzondering van besturing van gemotoriseerde transportwerktuigen met geringe hefhoogte met meelopende bestuurder door de studenten-werknemers van min. 16 jaar betreft, worden ook hier de voorwaarden uitgebreid met die extra maatregelen, zoals voor de oudere studenten. De term gemotoriseerd transportwerktuig met geringe hefhoogte wordt vervangen door de term transpallet. De andere voorwaarden blijven gelijk zoals de beperking van de snelheid tot 6 km/u en het dodemansysteem op het bedieningsorgaan.

Gezondheidsbeoordeling van stagiairs

In art. X.4-7 van de codex over de stagiairs wordt een aangepassing gedaan betreffende de gezondheidsbeoordeling. Voorheen was een voorafgaande gezondheidsbeoordeling voor stagiairs niet verplicht in 2 situaties:

de stagiair is jonger dan 18 jaar en uit de resultaten van de risicoanalyse is gebleken dat elk type van gezondheidstoezicht overbodig is;
de stagiair verricht een activiteit die er hoofdzakelijk in bestaat met een beeldscherm te werken.

Deze 2e situatie wordt opgeheven, volledig in lijn met het opheffen van de gezondheidsbeoordeling voor gewone werknemers die met beeldscherm werken.