Een ‘asbestattest’ is verplicht bij de verkoop van een woning of gebouw in Vlaanderen vanaf 23 november 2022. Naast andere verplichte documenten, zoals het bodemattest, is bij de verkoop van een oud gebouw of woning in Vlaanderen vanaf 23 november 2002, het ook verplicht om een asbestinventarisatie-attest, kort asbestattest, te laten opstellen door een asbestdeskundige.
Voor welke gebouwen is een asbestattest verplicht?
Dit asbestattest is verplicht voor alle onderhandse aktes of overeenkomsten tot overdracht van een toegankelijke constructie met risicobouwjaar, dit is bouwjaar 2000 of ouder. Er is wel voorzien in een uitzondering op deze verplichting voor kleine constructies, deze kleiner dan 20m². Overdracht is de verkoop maar ook het overdragen van het zakelijk recht van gebruik, erfpacht en dergelijke.
Wat is een “toegankelijke constructie” ?
Een toegankelijke constructie is elke constructie die mensen binnen kunnen betreden. Een constructie kan binnen betreden worden als ze minstens bestaat uit een dak dat gedragen wordt door constructie-elementen, en als een mens er normaal in kan staan of lopen.
De constructie omvat het onroerend goed, maar met uitzondering van de openbare ondergrondse (leiding)infrastructuur. Een constructie is een gebouw, een vaste inrichting, een verharding, in de grond ingebouwd, aan de grond bevestigd of op de grond steunend omwille van de stabiliteit, en bestemd om ter plaatse te blijven staan of liggen, ook al kan het goed uit elkaar genomen worden, verplaatst worden, of is het volledig ondergronds. Het gaat dus wel degelijk over alle types gebouwen, niet alleen woningen maar ook industriële -, kantoor-, school-, publieke of landbouw- gebouwen.
Wie moet het asbestattest laten opstellen ?
De eigenaar is verantwoordelijk voor het laten opstellen van het asbestattest en deelt de inhoud van dit attest mee aan de koper bij het sluiten van een onderhandse akte of overeenkomst voor de overdracht van een toegankelijke constructie met risicobouwjaar. Dit doet de eigenaar natuurlijk via de notaris.
Wie mag dit attest opstellen en hoe verloopt dit ?
Enkel een gecertificeerde asbestdeskundige inventarisatie mag een geldig asbestattest opmaken. Zij moeten een verplichte opleiding volgen bij een erkende certificatie-instelling asbest en slagen in het eindexamen van de OVAM.
De opstelling van het asbestattest gebeurt op basis van een visuele inspectie met staalname en onderzoek in een labo. Er wordt geen destructief onderzoek uitgevoerd. Dit destructief onderzoek is wel aan te raden bij afbraakwerken, zodat op voorhand duidelijk is welke materialen tevoorschijn komen. Bij de sloop van grotere gebouwen moet bovendien een sloopopvolgingsplan worden opgesteld.
Moeten alle oude gebouwen beschikken over een asbestattest ?
Een asbestattest wordt vanaf najaar 2022 verplicht bij de verkoop van woningen en gebouwen ouder dan bouwjaar 2001. Nadien zal die verplichting ook worden uitgebreid naar alle gebouweigenaren van bestaande gebouwen ouder dan bouwjaar 2001, zodat ten laatste op 31 december 2031 iedere eigenaar over een geldig asbestinventarisatieattest beschikt. De juiste timing voor de bestaande gebouwen ligt nog niet vast.
Moet het asbest worden verwijderd ?
Het asbestattest beschrijft welke onderdelen van het gebouw asbest bevatten, wat de staat is van het asbest en hoe het veilig te beheren of te verwijderen. De bedoeling is om asbest in slechte staat op te sporen en snel te laten verwijderen. Om zo de gebouwen asbestveilig te maken. Er is echter geen verwijderplicht voor niet-publieke gebouwen. Maar net zoals in de asbestinventaris voor arbeidsplaatsen is er dus een advies in de vorm van een beheersprogramma.
Voor publieke gebouwen en scholen is er wel een asbestverwijderingsplicht.
De Vlaamse regering stelde het ‘actieplan asbestafbouw’ op waarbij het tegen 2040 Vlaanderen asbestveilig wil maken (zie verder in Vlarema, het Vlaams reglement betreffende het duurzaam beheer van materiaalkringlopen en afvalstoffen). Dit actieplan bevat de volgende doelstellingen voor publieke gebouwen :
- alle asbestcementen toepassingen (bvb. dak- en gevelbekledingen) rondom publieke gebouwen moeten worden verwijderd tegen 2034
- alle eenvoudig te bereiken, niet-hechtgebonden asbesttoepassingen moeten worden verwijderd tegen 2034
- alle andere eenvoudig te bereiken asbesttoepassingen in slechte staat moeten worden verwijderd tegen 2040, zodat het gebouw dan asbestveilig is
Een asbestveilige toestand is een toestand waarin bij normaal gebruik van de publieke constructie met risicobouwjaar (voor 2001) geen blootstellingsrisico’s kunnen ontstaan voor mens en milieu doordat men zich heeft ontdaan van alle eenvoudig bereikbare asbesthoudende materialen met niet-laag risico en de resterende asbesthoudende materialen veilig worden beheerd.
Kan een preventieadviseur of milieucoördinator zelf een asbestattest opstellen voor het eigen bedrijf ?
Een preventie-adviseur of milieucoördinator mag onder de volgende voorwaarden een asbestattest opmaken voor een eigendom of exploitatie van hun werkgever:
- Ze beschikken over een persoonscertificaat asbestdeskundige inventarisatie
- Ze treden op als werknemer van de eigenaar of exploitant (dus niet voor externe milieucoördinatoren) en
- De werkgever is geregistreerd bij een erkende certificatie-instelling asbest, wat een louter administratieve formaliteit is
Campagne 'Eerlijk huis'
Met de “Eerlijk Huis”-campagne wil OVAM Vlaanderen vertrouwd maken met het asbestattest. Met daarin een hoofdrol voor enkele iets té eerlijke huizen, die gênante verhalen vertellen om zo hun echte gebreken te verhullen: asbest. Want asbest zit niet alleen in de typische asbestleien of golfplaten, maar ook in vensterbanken, valse plafonds, keukenkasten, vinylvloeren, …
Meer informatie
- Meer informatie over het asbestattest vind je op de website van OVAM
- Hoe word ik asbestdeskundige?
- Campagne "Eerlijk huis"
- 💡 Hou Prenne 63 in de gaten voor meer informatie over het asbestattest (info volgt)