Elk jaar op 20 augustus wordt Wereldmuggendag gevierd. Maar waarom zouden we muggen vieren? Eigenlijk is de dag bedoeld ter nagedachtenis van de Britse arts en Nobelprijswinnaar Sir Ronald Ross.
Op 20 augustus 1897 ontdekte de Engelse bacterioloog-arts dat vrouwelijke muggen verantwoordelijk zijn voor de overdracht van de infectieziekte malaria tussen mensen. Ross verklaarde de dag van zijn ontdekking zelf tot Wereldmuggendag. Sindsdien wordt elk jaar op 20 augustus zijn bijdrage herdacht en worden de mensen gesensibiliseerd over overdraagbare ziektes door muggen.
Ronald Ross, geboren in Almora in India, begon in 1892 op 35-jarige leeftijd rond malaria te werken. Hij wilde bovenal manieren vinden die de verspreiding van deze tropische ziekte met griepachtige symptomen tegengaan. Daarvoor moest hij eerst zijn hypothese bevestigen dat de ziekte tussen mensen wordt overgedragen via muggen. Na een vijftal jaar kon hij een verband leggen en identificeerde hij de Anopheles als de muggensoort die malaria overdraagt. Daarnaast deed de Nobelprijswinnaar vele andere ontdekkingen over epidemiologie en over beschermingsmethodes tegen de overdracht van malaria.
Zijn ontdekking in 1897 legde de grondslag voor een breed inzicht in de dodelijke rol die muggen spelen in de verspreiding van malaria en andere ziektes. Globalisering, versnelde verstedelijking en klimaatverandering hebben de verspreiding van insecten die ziektes kunnen overbrengen de voorbije jaren aanzienlijk beïnvloed. Over de hele wereld worden jaarlijks 1 miljard gevallen gemeld, en zijn er meer dan 1 miljoen mensen gestorven als gevolg van ziektes verspreid door insecten, zoals malaria, dengue, gele koorts en het zikavirus. Voor veel van deze ziektes bestaat geen vaccin, dus is preventie de beste beschermingsmaatregel. Wereldmuggendag is daarom een belangrijke gelegenheid om mensen bewust te maken over het gevaar van ziektes die door muggen worden overgebracht.
In Europa breken er steeds meer tropische ziekten uit die worden verspreid door muggen, zoals dengue en westnijlvirus. Daarvoor waarschuwt het Europese Centrum voor Ziektepreventie en -bestrijding (ECDC). Door de mildere winters en warmere zomers vestigen die tropische muggensoorten zich ook bij ons. "Meer en meer Europese regio's worden getroffen, en dat voor langere duur", zegt Andrea Ammon, directeur van het ECDC. "De klimaatverandering draagt bij tot gunstigere omstandigheden voor steekmuggen." Daarmee bevestigt het ECDC de vaststelling van Belgische wetenschappers dat de klimaatverandering de hoofdoorzaak is van de opmars van het westnijlvirus in Europa.
Gezondheidsinstituut Sciensano roept burgers op om muggenlarven of -eitjes te verzamelen in de tuin of op terras. Sciensano gaat die gebruiken om onderzoek te voeren naar hoe tropische virussen zich in onze muggen voortplanten. Om praktische redenen is de oproep specifiek gericht aan inwoners van Leuven, Wilrijk en Edegem.