Alle 72 doden van de brand in de Londense Grenfell-toren hadden kunnen worden vermeden. De brand is het resultaat van tientallen jaren falen van de overheid en de bouwsector. Dat staat in het tweede en finale onderzoeksrapport.
De brand in Grenfell Tower, een woontoren van 67 meter hoog, is de grootste woningbrand ooit in het Verenigd Koninkrijk sinds de Tweede Wereldoorlog. 72 mensen raken bevangen door het vuur en de rook en overleven het niet.
Op 14 juni 2017 slaat het noodlot toe, in het midden van de nacht. Wat begint als een kleine brand, enkele verdiepingen hoog, verandert in een mum van tijd naar een allesomvattende vuurzee.Om 00.54 uur belt de eerste bewoner naar het noodnummer, om 01.21 uur heeft het vuur de 11e en 13e verdieping al bereikt. Een kwartier later kunnen zo'n 150 mensen het gebouw verlaten, hetzelfde aantal mensen zit nog vast in het gebouw. De brand spreidt zich steeds verder uit. Tegen 5 uur staat haast elk stukje in brand.
Het aantal mensen dat geëvacueerd kan worden, neemt snel af. Tegen 8 uur 's ochtends wordt duidelijk dat nog 70 mensen in het gebouw vastzitten. Tegen 19.55 uur die dag meldt de brandweercommandant dat er "geen levens meer te redden zijn in het gebouw". 151 appartementen zijn vernield.
"Alle doden konden worden vermeden, maar zij die verantwoordelijk waren voor de veiligheid van het gebouw en de bewoners hebben jarenlang gefaald", zegt hoofdonderzoeker Martin Moore-Bick.
Na 7 jaar, 2 maanden en 20 dagen is er meer duidelijkheid over de precieze omstandigheden van de fatale brand in de Grenfell-woontoren in Kensington, een wijk van de Britse hoofdstad Londen. Maar vooral: wie is er verantwoordelijk? Volgens de onderzoekers zijn er op elk niveau fouten gemaakt, van de overheid tot de brandweer.
Ten eerste is het bedrijf Arconic, dat de nieuwe gevel had geïnstalleerd, in de fout. In een eerste rapport uit 2019 bleek al dat het vuur zo snel kon verspreiden door de gevelpanelen van aluminium. Ook 2 andere bedrijven die isolatiemateriaal produceerden, zijn in de fout. Volgens het nieuwe rapport hebben die bedrijven "systematisch gelogen" en "opzettelijk strategieën" gebruikt om hun producten veilig te laten lijken. Volgens het onderzoek was het zelfs in 1991 al duidelijk dat zulke panelen "gevaarlijk zijn".
Ook de overheid heeft veel fouten gemaakt. Zij zouden te weinig hebben gedaan om de regelgeving rond brandveiligheid te handhaven, waardoor veiligheidsmaatregelen "genegeerd, vertraagd of geschrapt" werden. Ook op lokaal niveau is er sprake van een "aanhoudende onverschilligheid op vlak van brandveiligheid".
Maar ook de brandweer heeft die nacht fouten gemaakt, stelt het rapport. Zo hadden ze geen evacuatiestrategie, toen ze de controle over het vuur verloren. Ze hadden ook "onterecht verondersteld" dat zo'n grote brand onmogelijk was.
Dit eindrapport kan worden gebruikt in het gerechtelijk onderzoek, want aan dit rapport zijn geen juridische gevolgen verbonden. Voor verschillende slachtoffers is het van belang dat er ook effectief straffen worden uitgevaardigd. Die juridische procedure kan nog lang duren door de "complexiteit en omvang" van het onderzoek. 19 organisaties en 58 personen worden onderzocht voor hun betrokkenheid bij het drama. Mogelijk komen de eerste aanklachten er pas in 2026. Als het tot een rechtszaak komt, zal dat waarschijnlijk voor 2027 zijn.
Veiligheidsnieuws is hét vakblad voor preventieadviseurs. Het bevat artikels, praktijkcases, nieuwe trends, onderzoeken … Het verschijnt 4 maal per jaar (72 pagina's) in maart, juni, september en december met een oplage van meer dan 8.000 exemplaren (6.500 print en 1.500 digitaal).
