Vogelgriep, of aviaire influenza, is een infectieziekte veroorzaakt door influenzavirussen die voornamelijk bij vogels voorkomen. Sommige varianten, zoals H5N1, kunnen mensen besmetten, maar dit gebeurt doorgaans alleen bij intensief en direct contact met besmette dieren, zoals vogels of zoogdieren. De kans op besmetting bij de huidige virusvarianten is klein. Wanneer mensen toch geïnfecteerd raken, zijn de symptomen vaak mild of vergelijkbaar met gewone griep, zoals koorts, hoofdpijn, spierpijn en hoesten. In sommige gevallen kan een oogontsteking optreden. Het risico op overdracht van vogelgriep van mens op mens is zeer gering.
In de afgelopen jaren zijn wereldwijd verschillende uitbraken van vogelgriep gemeld, voornamelijk bij vogels, maar ook sporadisch bij mensen. In de Verenigde Staten zijn bijna zeventig menselijke besmettingen vastgesteld, waaronder één recent sterfgeval. Deze persoon, ouder dan 65 en met bestaande gezondheidsproblemen, liep de infectie op na contact met besmette vogels in de tuin. Hoewel dit soort situaties moeilijk te voorkomen is, blijken vrijwel alle andere besmettingen te zijn opgetreden bij mensen die werkzaam zijn in de melk- of pluimveesector. In België is er momenteel geen sprake van grootschalige verspreiding van vogelgriep, maar vanwege de internationale ontwikkelingen blijft waakzaamheid geboden, vooral in sectoren met frequent contact met vogels.
Vogelgriep vormt een specifiek risico voor werknemers in de varkens- en pluimveesector, melkveehouderijen, dierenopvangcentra (zoals vogelopvangcentra) en voor dierenartsen. Deze groepen hebben door hun werk meer kans op blootstelling aan influenzavirussen. Om de overdracht van deze virussen te minimaliseren, is een combinatie van bioveiligheidsmaatregelen, opleiding en medische opvolging essentieel.
Om werknemers beter te beschermen, pleiten experts voor de volgende maatregelen:
Om werkgevers en werknemers te ondersteunen bij het beheersen van de risico’s van biologische agentia, heeft de FOD Werkgelegenheid het thema "biologische agentia en welzijn op het werk" recent vernieuwd. De website bevat praktische hulpmiddelen en richtlijnen voor de aanpak van risico’s, waaronder vogelgriep. Meer informatie hierover vind je op BeSWIC.
De externe preventiediensten kunnen organisaties ondersteunen bij het evalueren en verbeteren van risicobeheersingsmaatregelen. Dit omvat onder andere:
Voor een effectieve bescherming van werknemers is het van belang dat werkgevers en preventiediensten samenwerken aan betere bioveiligheidsmaatregelen in sectoren met verhoogd risico. Door nu in te zetten op preventie, verkleinen we de kans op gezondheidsproblemen in de toekomst.
Veiligheidsnieuws is hét vakblad voor preventieadviseurs. Het bevat artikels, praktijkcases, nieuwe trends, onderzoeken … Het verschijnt 4 maal per jaar (72 pagina's) in maart, juni, september en december met een oplage van meer dan 8.000 exemplaren (6.500 print en 1.500 digitaal).
