Wintervirus HMPV steekt kop op in China

Beelden op sociale media tonen Chinese ziekenhuizen en wachtzalen vol patiënten die aan het HMP-virus zouden lijden. Die beelden zijn echter moeilijk te controleren. Of ze daadwerkelijk van deze winter dateren, en of het wel degelijk gaat om het HMP-virus, is onmogelijk met zekerheid te zeggen. De beelden kunnen doen denken aan het begin van de corona-pandemie, maar paniek is nergens voor nodig. Al kan het zeker geen kwaad om extra aandacht te besteden aan je basishygiëne als je in contact komt met mensen met een zwakke gezondheid.

Wat is het HMP-virus?

De volledige naam van het HMP-virus, of HMPV, is het humaan metapneumovirus. Het is een vaak voorkomend wintervirus, ook in ons land. Het gaat waarschijnlijk al honderden jaren rond, maar werd pas in 2001 ontdekt. HMPV is een broertje van het bekendere RSV-virus dat bij ons in de winter vooral kinderen in het ziekenhuis doet belanden.

Het HMP-virus veroorzaakt doorgaans de symptomen van een stevige verkoudheid of een griepje: hoesten, koorts, een verstopte neus of kortademigheid. Maar het kan ook uitmonden in luchtweginfecties zoals een longontsteking of bronchitis. Daardoor belanden, net zoals door griep, al eens kleine kinderen, ouderen of mensen met een zwakke gezondheid in het ziekenhuis.

Risicogroepen

Bij gezonde jongeren en volwassenen verloopt de ziekte meestal mild en zijn de klachten vaak heel beperkt, vergelijkbaar met een gewone verkoudheid. Bij jonge kinderen, ouderen, chronisch zieken en mensen met een verminderde weerstand kan men een ernstiger verloop verwachten.

Kinderen: Bij jonge kinderen (-1 jaar), prematuurtjes en bij kinderen met een onderliggende aandoening (zoals astma, aangeboren long- of hartafwijkingen of kanker) kan de ziekte veel ernstiger verlopen en is dikwijls zelfs een opname in het ziekenhuis nodig omwille van acute ademhalingsproblemen.

Ouderen: Bij veel ouderen (boven 65 jaar) gaat een HMPV-infectie gepaard met een longontsteking of bronchitis, en is het een belangrijke reden voor een ziekenhuisopname. Alhoewel precieze cijfers ontbreken, is het bij kwetsbare ouderen ook een belangrijke oorzaak van voortijdig overlijden.
Chronisch zieken: Bij mensen met een chronische longaandoening (zoals astma, COPD) kan HMPV een acute opstoot van de ziekte veroorzaken. Bij hartpatiënten kan een HMPV-infectie leiden tot congestief hartfalen.
Immuungedeprimeerden: Bij mensen met een verminderde weerstand (zoals hiv-patiënten, kankerpatiënten, mensen bij wie de milt werd verwijderd of die een transplantatie ondergingen) kan HMPV ernstige luchtweginfecties veroorzaken die een langdurige ziekenhuisopname vereisen en die zelfs fataal kunnen aflopen.

Hoe ernstig is de situatie in China?

Dat is moeilijk in te schatten. De beelden op sociale media zijn moeilijk te verifiëren. Volgens de Chinese overheid is er dan weer weinig reden tot ongerustheid. Het aantal besmettingen stijgt wel, zegt die, vooral onder kinderen en in het noorden van het land. Maar het virus zou zich minder snel verspreiden dan vorig jaar en er zouden ook minder ernstig zieken zijn.

Sinds de coronapandemie weten we dat de Chinese overheid niet altijd even open communiceert over dreigende epidemieën. Maar ook viroloog Steven Van Gucht van Sciensano denkt dat er voorlopig niets bijzonders aan de hand is.

Hoe is de situatie bij ons?

Ook in België lijkt er niets aan de hand, zegt Van Gucht, "behalve het typische winterprobleem met tal van virussen".

Sciensano volgt de verspreiding van HMPV in ons land op, net zoals die van andere virussen. Al sinds begin oktober is HMPV verantwoordelijk voor 0,5 tot 2 procent van alle Belgen die met ernstige luchtwegklachten in het ziekenhuis belanden. "Dat zijn normale cijfers. RSV en griep zijn momenteel veel belangrijkere oorzaken."

Als er toch zo'n piek zou komen, kunnen onze ziekenhuizen dat aan, zegt Van Gucht. Ons zorgsysteem is sowieso voorbereid op een golf van virusgevallen in de winter.

Hoe wordt een HMPV-infectie behandeld?

Zoals elke virusinfectie geneest deze infectie meestal vanzelf na enkele dagen tot weken. Meestal is geen specifieke behandeling nodig en moeten alleen de symptomen (vooral de koorts) worden behandeld. Bij jonge kinderen (-1 jaar), prematuurtjes en bij kinderen met een onderliggende aandoening (zoals astma, aangeboren long- of hartafwijkingen of kanker), raadpleeg je best een arts wanneer de eerste symptomen opduiken. Ook ouderen met koorts en mensen met een long- of hartaandoening, raadplegen best hun arts.

Wanneer het kind grote moeilijkheden ondervindt om te ademen of te eten, moet het worden opgenomen in het ziekenhuis omdat er dan hypoxemie (een verminderd zuurstofgehalte in het bloed) en/of dehydratatie dreigt. In het ziekenhuis kan het kind opgevolgd worden om zo nodig zuurstof te krijgen en te voeden met behulp van een sonde tussen neus en maag. Soms is kunstmatige ademhaling nodig.

Geneesmiddelen:

De huidige virusremmers, die gebruikt worden tegen het RSV, hebben nauwelijks een effect op HMPV.
Antibiotica hebben geen enkele zin omdat ze alleen werken tegen bacteriën en niet tegen virussen.
Eventueel kan de arts een luchtwegverwijdend middel (bronchodilator) voorschrijven.
Geef nooit hoestsiroop aan kinderen.

Hoe kan je HMPV voorkomen?

Er bestaat nog geen vaccin tegen HMPV. Om een HMPV-infectie te voorkomen gelden dezelfde maatregelen als voor griep of verkoudheid:

Nies of hoest niet in de richting van een ander.
Hou een hand of nog beter een (papieren) zakdoek voor de mond bij niezen of hoesten.
Gebruik bij voorkeur papieren zakdoeken en gooi die meteen na gebruik weg in een afsluitbare afvalbak.
Was of ontsmet de handen regelmatig na niezen, hoesten of snuiten.
Vermijd contact met mensen die verkouden zijn.