Op 22 mei 1967 brak in Brussel in de Nieuwstraat een brand uit. Er vielen meer dan 250 doden. Dit gaf aanleiding tot meer stringente regelgeving rond brandveiligheid, beter bekend als artikel 52 ARAB en werden er ook in de daaropvolgende jaren veel inspecteurs aangeworven bij de toenmalige Technische Inspectie (de huidige Algemene Directie Toezicht Welzijn op het Werk) van de FOD WASO om de brand- en andere welzijnsregelgeving te controleren.
Asbest als onbrandbaar materiaal werd nadien in diverse toepassingen verwerkt. Een erfenis waar we vandaag en nog vele tientallen jaren mee moeten leven.
Ter gelegenheid van deze droevige gebeurtenis kwamen 2 boeken onder de aandacht
- Inferno, de brand in de innovation - Frank Van Laeken en Geert De Vriese
- De brand in de Innovation: Het Inno-effect op de Belgische samenleving - Siegfried Evens; masterproef geschiedenis in 2016 (gratis te downloaden via de scriptiebank)
Asbestfonds
Op 1 april 2007, nu 10 jaar geleden, is het asbestfonds opgericht, als onderdeel van het fonds voor beroepsziekten (FBZ) dat sinds 1 januari 2017 is gefuseerd met het fonds voor arbeidsongevallen (FAO) tot Fedris, (federaal agentschap voor beroepsziekten).
Asbestveilig Vlaanderen
De Vlaamse regering werkt sinds 2014 aan een programma Asbestveilig Vlaanderen 2040, waar deze keer niet de werkgevers tot actie worden aangezet (zoals in ARAB en de wet welzijn op het werk) maar de eigenaars. Het asbestafbouwplan, nog in de fase van studie en ontwerp, zal bestaan uit een aansturend regelgevend kader in het Materialendecreet en het Vlarema, en anderzijds een doelgroepgericht, markteconomisch ondersteuningsbeleid voor gebouweigenaars.
Automatisch blussysteem
De warenhuisbrand heeft er wel voor gezorgd dat de magazijnen van meer dan 2000 m2 met een automatisch blussysteem moeten worden beschermd en ook andere verbetermaatregelen volgden. NBN normen voor middelhoge en hoge gebouwen werden in de jaren ’70 ingevoerd en eind van de 20ste eeuw omgezet in basisnormen. Vanaf toen ook voor lage gebouwen en recenter ook industriële activiteiten – bijlage 6 - met uiteindelijk ook daar automatische blussing als “trade off” om de maximale afmeting van een compartiment te mogen overschrijden.
Uitgebreide brand- en noodplanningsregelgeving
Op de arbeidsplaats
Drie jaar geleden verscheen het KB 28/3/2014 betreffende de brandpreventie op de arbeidsplaatsen, dat deels art. 52 ARAB verving. Dit is een uitvoeringsbesluit van de welzijnswet van de FOD WASO. Het betreffen vnl. organisatorische aspecten. De nog niet vervangen en opgeheven delen van art. 52 ARAB betreffen constructiebepalingen en zullen op termijn vervangen worden in een gemeenschappelijk KB van de FOD WASO en de FOD Binnenlandse Zaken.
Basisnormen brand
Een ander gekend KB, is het KB 7/7/1994 betreffende de basisnormen brand. Dit is een uitvoeringsbesluit van de Wet van 30/7/1979 betreffende de preventie van brand en ontploffing en betreffende de verplichte verzekering van de burgerrechtelijke aansprakelijkheid in dergelijke gevallen. De FOD Binnenlandse Zaken staat in voor dit regelgevend kader. Een brand op nieuwjaarsnacht 1976 in een dancing in La Louvière met ettelijke tientallen doden lag aan de basis. Dit is regelgeving die (voornamelijk) van toepassing is op constructie van nieuwe bouwwerken.
Sevesobedrijven
Daarnaast is er ook regelgeving rond brand en noodplanning voor specifieke risico’s en sectoren zoals Sevesobedrijven en ziekenhuizen en hebben ook de gewesten en gemeenschappen belangrijke brandregelgeving voor logiesverstrekking, rusthuizen, enz. Ook brandweerzones kunnen lokale regels hebben voor hun zone.
Noodplannen
Brandweerdiensten, medische diensten en civiele bescherming spelen een belangrijke rol in de externe noodplannen met zijn 5 disciplines en met diverse andere noodplannen zoals Algemene Nood- en Interventieplannen (ANIP), Bijzondere Nood- en Interventieplannen (BNIP) en monodisciplinaire interventieplannen. Het KB 16/2/2006 betreffende de nood- en interventieplannen is een belangrijk besluit voor deze diensten. Meer informatie over de noodplannen kunnen gevonden worden op https://crisiscentrum.be/nl/noodplanning.
Externe noodplanningsregelgeving
De wet 31/12/1963 betreffende de civiele bescherming, de wet van 8/7/1964 betreffende de dringende geneeskundige hulpverlening en de latere wet 15/5/2007 betreffende de civiele veiligheid liggen van de FOD Binnenlandse Zaken liggen aan de basis van de externe noodplanningsregelgeving.
Hieruit volgt dat de brandregelgeving zeer divers en uitgebreid is en telkens een andere wettelijke basis hebben. Het merendeel van al deze regelgeving kan gevonden worden op https://www.besafe.be/brandpreventie/wetgeving
TRIS-database
Aangezien deze (brand)regelgeving ook een technische invalshoek heeft, en dus een belemmering van het vrij verkeer zou kunnen vormen, moet dit aangemeld worden aan Europa. De Belgische aanmeldingen kunnen per jaartal in de TRIS-database (hyperlink http://ec.europa.eu/growth/tools-databases/tris/nl/search/) geraadpleegd worden. Op deze manier heb je al een zicht op toekomstige aanpassingen en regelgeving.
Nieuwe schadevergoedingswetgeving
Daarnaast werden n.a.v. specifieke rampen telkens specifieke wetten uitgevaardigd om ontbrekende schakels te regelen zoals bepaalde vergoedingen vb. n.a.v. de gasexplosie in Gellingen op 30/7/2004 dmv Wet 13/11/2011 betreffende de vergoeding van de lichamelijke en morele schade ingevolge een technologisch ongeval.
Ook de terroristische aanslagen van 22/3/2016 zullen aanleiding geven tot nieuwe wettelijke bepalingen rond nood- en rampenplannen. Rond dit laatste is een specifieke website opgericht (hyperlink https://crisiscentrum.be/nl/aanslagen-2203)
Meer informatie
- De krant van dinsdag 23 mei 1967 - het Belang Van Limburg archief
- Website opgericht op initiatief van enkele voormalige werknemers van de Innovation
- Herdenking brand Innovation 22/05/17 - Erfgoed Brussel
- Brand Innovation 50 jaar geleden - Hulpverleningszone Zuid-West Limburg
- 50 jaar na de brand in de Innovation - Persbericht Civiele veiligheid
Brand op Prenne 42
Tijdens de Prenne op 15 juni 2017 in Gent kan je verschillende modules volgen:
09.00u. - Je verneemt dat je bedrijf of organisatie een andere arbeidsplaats in dienst gaat nemen
Het huurcontract is misschien al getekend. De plannen zijn al bijna afgewerkt. En wat nu met de brandveiligheid? Is het gebouw en de uitrusting technisch in orde? Zijn deze aangepast aan jouw activiteiten? Op basis van praktijkervaring stellen we oplossingen voor. In module 2 van brand gaan we verder in op veel voorkomende blunders.
Bart Vanbever - lead expert technical regulations, Fireforum
09.50u. - Brandveiligheid en gebouwbeheer: blunders in gebouwen
In module 1 kreeg je een overzicht van verschillende technieken in brandbeveiliging die in een gebouw kunnen voorkomen. Met welke blunders kan je geconfronteerd worden bij het in gebruik nemen van een andere arbeidsplaats? Enkele sprekende voorbeelden ter illustratie.
Johan Van Vlaenderen - bedrijfsleider, Statamat
11.05u. - Branddeuren redden levens ... als ze dicht zijn
De spie, de brandblusser of de stoel die ze dikwijls openhoudt zal dit helaas beletten. Nu is er echter een draadloze, legale en op tijd werkende ‘spie’. We bekijken de verschillende toepassingen en mogelijkheden van deze innovatie.
Frank Deblon - general manager, Connect2Safety
11.05 - Leerzame brand: brand van carnavalswerkhallen te Aalst
Stedelijk cultureel erfgoed ontsnapt aan totale vernietiging bij zware brand, de massale brandweerinzet voorkomt erger. Hoe was het gesteld met de brandveiligheid? In deze module een blik achter de schermen en een reconstructie van de brandbestrijding.
Bart Van Hauwermeiren - kapitein, sectoroverste sector Noord, Brandweerzone Zuid-Oost