Meerjaren inspectieprogramma komt eraan

De Hoge Raad bracht een advies uit over een meerjarig nationaal controleplan, gespreid over vijf jaar.

Wat is het MANCP

Het Multi Annual National Control Plan, afgekort MANCP, is een meerjarig nationaal controleplan, gespreid over vijf jaar, van toepassing op de sociaal inspecteurs van de Algemene Directie Toezicht op het Welzijn op het Werk (AD TWW) en de Algemene Directie Toezicht op de Sociale Wetten (AD TSW).

Op basis van een risico-evaluatie en methodologie, met objectieve en meetbare criteria, legt het MANCP prioriteiten vast, rekening houdende met de beschikbare inspectiecapaciteit.

6 programma’s

Het MANCP bestaat uit zes programma’s:

  1. Het waakzaamheidsprogramma voor het bepalen van non-conformiteiten, gespreid over alle sectoren heen
  2. Het handhavingsprogramma met gerichte opsporing binnen een top 20 van prioritaire sectoren
  3. Het thematisch handhavingsprogramma met aandacht voor bepaalde thema’s
  4. Hoogrisico-ondernemingen geselecteerd op basis van meetbare criteria
  5. Wettelijk verplichte inspecties vanuit de Europese Unie
  6. Een reserve om ad hoc in te spelen op beleidsvragen

Proactieve inspecties

In de eerste fase zal het MANCP de focus bij de proactieve inspecties leggen. Dit zijn inspecties op initiatief van de sociaal inspecteur zelf of van zijn/haar diensthoofd. Met ingang van 2023 zullen ook de reactieve inspecties en SIOD-doelstellingen worden geïntegreerd.

Advies van experten

Naast het advies van de Hoge Raad voor Preventie en Bescherming op het Werk worden eveneens het advies van de Nationale Arbeidsraad, het advies van de Beleidscel Economie en Werk en het advies van wetenschappelijke experten ingewonnen.

Uitbreiding inspectiecapaciteit nodig

De Hoge Raad bracht op 17 december 2021 een unaniem positief advies uit over het ontwerp van het MANCP. De Hoge Raad wees op het feit dat er een aanzienlijke uitbreiding nodig is van de inspectiecapaciteit van de AD TWW met voldoende aanwezigheid van relevante specialismen.

Zelfs al beschikken de ondernemingen over een uitgebreid netwerk van interne en externe preventiediensten, toch stelt de Hoge Raad vast dat er een onvoldoende “enforcement capacity” is.

Het beschikken hierover is uiterst noodzakelijk om oneerlijke concurrentie ten koste van het welzijn van de werknemers tegen te gaan en om de preventiediensten te ondersteunen in het correct en onpartijdig uitvoeren van hun wettelijke opdrachten.

De Hoge Raad dringt er dan ook sterk op aan dat er zo snel mogelijk werk wordt gemaakt van de versterking van de AD TWW in de zin zoals hierboven aangegeven, en dat de nodige budgetten ter beschikking worden gesteld van de FOD WASO om het toezicht op het welzijn op het werk te versterken om geplande, efficiënte en doelgerichte inspectieacties te kunnen blijven uitvoeren en om de kwaliteit van de aan de AD TWW toebedeelde taken te kunnen blijven garanderen.

75% inspecties met reactief karakter

De Hoge Raad neemt kennis van het feit dat in het ontwerp van MANCP de focus ligt op proactieve inspecties en is tevreden over het feit dat dergelijke inspecties in de toekomst op een meer gestructureerde en uniforme wijze gebeuren en worden gerapporteerd.

De Hoge Raad is er zich daarnaast van bewust dat dit slechts een klein percentage is van het totaal aantal uitgevoerde inspecties. 75% van de inspecties van de AD TWW hebben immers een reactief karakter.

De Hoge Raad neemt kennis van het feit dat er in 2019 door de AD TWW ongeveer 10500 proactieve inspecties werden uitgevoerd.

Het MANCP moet voldoende rekening houden met de inspectiecapaciteit die vereist is om het reactieve werk te kunnen uitvoeren.

Het advies werd overgemaakt aan de Voorzitter van het Directiecomité van de FOD WASO.

Bron: Advies Hoge Raad Advies nr. 242